Supplementler ile ilgili birçok yazı yazdım ve yazıların bazı noktalarında supplement kullanımına ne zaman başlamanız gerektiğinden bahsettim. Ama bu husus her zaman biraz eksik kaldı ve konuyu sanırım tek bir yazıda incelemem daha etkili olacak ve sorunları giderecek.

Öncelikle sorundan başlayalım. Benim gördüğüm supplement kullanımı hususunda yapılan en büyük hata, zamansız kullanım. Bu sebeple duruma dur demem gerekiyor.

Bu yazıda ne zaman supplement kullanmaya başlamalıyım? ve neden supplement kullanılır? sorularını cevaplayacak, merak ettiğiniz konulara değineceğim.

Hazırsanız başlıyoruz!

Neden supplement kullanılır?

Supplement kullanımının nedenlerini belirli sınırlar içine almak büyük bir hata. Çünkü beden içine alınan aktif bileşenlerinin hücre düzeyinde etki ettiğini düşünmek ve bu etkilerinin tam olarak hesaplanamadığını bilmek sonsuz sonuç dizisini önümüze koyuyor.

Ama ben bu hatayı yapacağım. Zira birçok sporcu için basit bir algoritma yok ve kişilerin basit bir bakış açısına ihtiyacı var. Yani “şu supplementi kullanılırsan, şu etkiyi alırsın” demek özellikle başlangıç aşamasındaki sporcuların daha doğru supplement kullanmasını sağlayacak.

Bu durum tabi ki bazı hususları çizgi dışında bırakmak demek. Bu sebeple özellikle sağlıklı yaşam ve medikal amaçları göz ardı ederek bu yazıyı hazırlıyorum. Bu açıklamayı aklınızda bulundurmanız yazıyı doğru yorumlamanız için oldukça önemli.

Şimdi asıl konumuza geçebiliriz. Neden supplement kullanılır? sorusu sporcular için birkaç basit cevap içeriyor. Bu cevaplar,

  • Eksik alınan besin öğelerini tamamlamak,
  • Kas kütlesini arttırmak ve yıkımı azaltmak,
  • Egzersiz performansını arttırmak,
  • Kilo vermek veya kilo almak,

olarak sıralanabilir. İşte tam olarak burada supplement ihtiyacını belirlemek için belirli kriterler oluşturmam gerekiyor.

Supplement kullanmaya ne zaman başlamalıyım?

Öncelikle genç ve hevesli sporculardan başlamak istiyorum. Zira hevesli bir sporcunun ne kadar gözü kara olabileceğini biliyorum. Aynı sebepten ötürü spora yeni başlayan kişilerin ne kadar sık hata yapabileceği tahmin edilebilir.

Durum böyle iken genel olarak yapılan hata supplement kullanımı ile ilgili oluyor. Gelin amaç odaklı kullanımı inceleyelim.

Aşağıda bahsedilen hedefler profesyonel düzeye kadar rahatlıkla kullanabileceğiniz algoritmalar içeriyor. Eğer profesyonel sporcuysanız mutlaka sporcu beslenmesi ile ilgilenen hekim ve diğer sağlık personelleri ile çalışmanızı öneririm.

Eksik alınan besin öğelerini tamamlamak

Besin öğeleri içerisinde eksik alındığı düşünülen yegane makro besin protein. Birçok sporcu aşırı protein alımının kas kütlesini arttırmaya ve hızlı gelişim sağlamaya yardım edeceğini düşünüyor. Bu durum onları protein ve aminoasit supplementlerini (whey, kazein, bcaa, glutamin) kullanmaya yönlendiriyor.

Birçok yazımda bahsettiğim üzere supplement kullanımı özellikle düşük miktardaki makro açıklarını kapatmak için kullanılmalı. Bunun aslında iki önemli sebebi var.

İlk sebep sağlıklı bir diyet alışkanlığı oluşturmak için doğru beslenmeyi öğrenme zorunluluğu. İkinci sebep ise supplementlerin protein harici makro (yağ, karbonhidrat) ve mikro besin açısından zayıf olması.

Bu durum hedefe yönelik bir bileşimi size sunsa da bu şekilde protein açığınızı kapatmanız arka planda diğer besinleri az almanıza ve beslenme alışkanlığı oluşturamamanıza neden olur.

Hatta supplement kullanan ve aşırıya kaçan sporcularda görülen kronik kabızlığın sebebi tam olarak bu. Zira supplementler, normal besinler gibi lif içermez ve siz protein açığını kapattığınızı düşünürken bir yandan sindirim sisteminizi bel kemiğinden vurmuş olursunuz.

Anlatmak istediğim şeyi doğru anladığınıza eminim. İsterseniz basit bir şekilde tekrarlayayım.

Protein ve diğer makroların açığını kapatmak için supplement tercihini,

  • Eğer kas kütleniz ciddi şekilde arttıysa ve kilonuz için yeterli olan besini alamıyorsanız,
  • Eğer yaşam tarzınız kötü ve makro besin alımını her zaman tutturamıyorsanız,

yapmalısınız. Bunun haricinde makroları tamamlamak için supplement almak yerine diyetinize ek protein kaynaklarını konumlandırmanız daha doğru olacaktır.

Kas kütlesini arttırmak ve yıkımı azaltmak

Kas kütlesini arttırmanın, yıkımı azaltmanın sadece ağırlık egzersizi yapan kişilerin problemi olduğunu düşünüyorsanız kesinlikle yanılıyorsunuz. Çünkü kaslarınıza nasıl ihtiyacınız olursa olsun onları yıkımdan korumalı ve yapım süreçlerini desteklemelisiniz.

Ancak bu şekilde daha iyi bir sonuç elde edebilirsiniz.

Supplement tercihini bu yönde kullanacak kişilerin bilmesi gereken yegane şey ise herhangi bir zaman sınırlaması olmaması. Yani ister egzersize yeni başlamış olun, ister on yıllardır egzersiz yapıyor olun bu supplementler size yardım edecektir.

Ama eğer egzersiz yapmaya yeni başladıysanız,

  • Muhtemelen kas yıkımı yaratacak kadar ağır çalışamadığınızı,
  • Kas kütlenizi arttırmak için optimal seviyede olmadığınızı,

belirtmek istiyorum. Bu sebeple egzersiz yapmaya yeni başlayan kişilerde yıkım süreci ve kas kütlesi elde etmekten öte, antrenman temposunu oturtma ve teknikleri kavramak ana amaç. Bu amacın ise supplementasyonla yakından, uzaktan ilişkisi yok.

Sonuç olarak yıkımı azaltmak ve anabolizmayı arttırmak için kullanılan supplementler yeni başlayan sporcular tarafından kullanılabilir ama elzem ve efektif değil.

Egzersiz performansını arttırmak

Egzersiz performansını optimize etmek oldukça uzun ve meşakkatli bir yol. Bu yolda supplementler (kreatin, hmb, sodyum bikarbonat, beta alanin) size yardım edebilir. Ama oldukça önemli bir farkla.

Egzersiz performansı, spor yaptığınız süre ile doğrusal bir ilişki içerisinde değildir. Yani egzersiz performansınız sürekli olarak aynı hız ile artmaz. Bir süre sonra egzersiz performansının artma hızı azalır ve neredeyse durur.

Aşağıdaki tabloya bakarsanız ne demek istediğimi daha iyi anlıyor olacaksınız.

İşte tam olarak burada egzersiz performansını arttırmak için supplementlerden ne zaman yardım almanız gerektiği ortaya çıkıyor. Çünkü bedeniniz bir makine değil ve uzun vadeli supplement kullanımı eğer profesyonel değilseniz gayet gereksiz.

Spora başladığınız anda performansınızı arttırmak için supplement kullanmak yerine plato dönemine girdiğiniz zaman supplement kullanmak çok daha iyi sonuçlar almanıza ve sorunu çözmenize yardım edecektir. Bu sebeple profesyonel değilseniz ve egzersize yeni başladıysanız performans arttırıcı supplementleri en başta kullanmak mantıklı bir fikir gibi görünmüyor.

Kilo vermek veya kilo almak

Özellikle yaz ayları yaklaştığı zaman spor salonlarındaki sinirli ve heyecanlı sporcu sayısı artar. Bunun sebebi neredeyse herkesin diyet yapıyor oluşu ve yaz aylarına formda girme isteği. İşte bu istek sporcularda kestirme yol bulma ihtiyacı oluşturuyor.

Bu kestirme yol ise genel olarak kilo verme supplementleri (L-karnitin, CLA) oluyor. Ama ne yazık ki bu ve bunun gibi hiçbir supplement siz diyetinizi kontrol etmeden kilo vermenizi sağlamaz. Eğer gerçekten herşeyi planlı bir şekilde yapıyorsanız, kilo verme sürecinde supplement kullanılabilir.

Kilo almak için ise özellikle gainer kullanımını hiçbir zaman tavsiye etmiyorum.

Özet: Ne zaman supplement kullanmaya başlamalıyım?

Vücut geliştirme ve fitness için aslında maddelerde tek tek sıraladığım hususları göz önüne alırsanız supplement kullanmaya başlayacağınız net bir zaman yok. Herşeyi ihtiyaçlarınız belirliyor.

Ama benim tavsiyem,

  • Makrolarınızı tamamlamak için supplement kullanmamanız ve sağlıklı bir beslenme alışkanlığı edinmeniz,
  • Kas yıkımını azaltmayı ve anabolizmayı arttırmak için kullanacağınız supplementleri başlangıçta tercih etmemeniz,
  • Egzersiz performansını arttırmak için kullanacağınız supplementleri ise bedeniniz ve performansınızın gelişmeyi bıraktığı plato dönemlerinde tercih etmeniz,
  • Kilo vermek için kullanılan supplementleri sadece herşey mükemmel ise tercih etmeniz,
  • Kilo almak için tavsiye edilen supplementleri kesinlikle kullanmamanız,

olacaktır.

Supplement sektörü oldukça büyük ve bu alanda tavsiye veren insanların birçoğu satıcı. Lütfen tavsiye veren insanların sizin üzerinizden para kazanmaya ve bu çarkı döndürmeye çalıştığını unutmayın.

Benim için ise durum tam tersi ve sadece siz önemlisiniz. Bu sebeple ne zaman supplement kullanmaya başlamalıyım? sorusu için önerilerimi takip etmenizi ciddi şekilde tavsiye ederim.