Eğer daha önce bir kas krampı geçirdiyseniz bunun ne kadar acı verici bir deneyim olduğunu biliyorsunuz. Yaz aylarına girerken spor esnasında sık sık yaşanılan kramp konusunu , neden oluştuğunu , nasıl tedavi edileceğini ve kas kramplarını azaltmanız için yapmanız gerekenleri ele alacağız.

Kramp nedir?

Kaslarımız hareketimizi sağlamak için kasılıp gevşerler. Bu esnada kasılan kas gevşemeden tekrar kasılır ya da beyin kaslarınıza gevşeme sinyalini ulaştıramaz ise kramp meydana gelir. ( Vücudunuzda istemsiz olarak meydana gelen kas kasılmaları , kas krampları ile aynı değildir. ) Bu durumda orta dereceli ağrılılardan kılcal damar yırtılmalarına kadar kasılmanın derecesine bağlı olarak değişik sonuçlar ortaya çıkar.

Daha çok kramp meydana gelen kaslar ; arka ayak kasları ( calf – gastrocnemius ) arka ve ön bacak kasları ( hamstrings , quadriceps ) el , kol ve karın kasları olarak sıralayabiliriz.

Kramp sebepleri

Kramp sebeplerini kabaca

  • Elektrolit ve hidrasyon bozuklukları
  • Kas ve sinir ile ilgili bozukluklar

olarak ikiye ayırabiliriz.

Elektrolit, hidrasyon bozuklukları ve sıvı kaybı

Kaslarımızın kasılması ve gevşemesi için sinirlerin ileti göndermesi ve kasların bunu uygulaması gerekmektedir. İleti gönderilirken kullanılan mineraller ise kan içeriğinde belli yoğunlukta bulunur. Yoğun sıvı kaybı sırasında bu mineralleri kaybeder ya da eksik sıvı alımı ile bu minerallerin miktarının azalmasına sebep oluruz. Eksik sıvı alımı bu yüzden kramp oluşturur.

Yaz aylarında sık meydana gelen kramplardan sorumlu olan sıvı kaybı sorumludur. Terleme ile sıvı ile vücuttan atılan sodyum tuzu kramplara sebep olmakla beraber sıcak çarpmasının ilk belirtisi de olabilir. Bununla beraber karaciğer ve kalp hastalıklarında meydana gelen batın ( karın boşluğu ) içinde sıvı toplanması kramplara sebep olabilir.

Okumanızda fayda var

Sıvı kaybı ile nasıl başa çıkacağınızı , kramp sıklığını azaltmak için nasıl ve ne kadar sıvı almanız gerektiğini açıklayan ” dehidratasyon nedir ? ” adlı yazımızı okumanızı tavsiye ediyoruz.

Alkolizm

Alkol bağımlılığı anlamına gelen alkolizmde sık sık görülen magnezyum eksiklikleri sinirlere kalsiyumun girişini engelleyerek sinirlerin daha kolay uyarılmasını sağlar. Daha kolay uyarılan sinirler gereğinden fazla kasılarak kasların enerjisini tüketir ve bir süre sonra haddinden fazla sıklıkta kasılan kaslar gevşeyemez duruma gelerek krampları ortaya çıkartır.

Hipotroidizm {hipotroidizm}

Tiroid bezi az çalışır ya da hiç çalışmazsa kanda bulunan tiroid hormonu miktarı azalır. Bu duruma hipotiroidizm denir. Miktarı azalan tiroid hormonuna bağlı olarak kan kalsiyum seviyesi düşerek alkolizmde olduğu gibi kasların daha kolay uyarılmasına sebep olur.

Böbrek yetmezliği

Böbrek kan ve içeriğinde bulunan birçok maddeyi süzer. Bunlara elektrolitler de dahil. Birçok elektrolit bozukluğunun bir anda görüldüğü böbrek yetmezliğinde en sık karşımıza çıkan yüksek potasyum seviyeleridir. Direkt olarak sinirlerde meydana gelen uyarı gücünü ve sayısını arttırarak ısrarcı kramplara sebep olur. Ayrıca sık sık oluşan ve geçmeyen kramplar böbrek yetmezliğinin habercisi olabilir.

İlaçlar

Diüretiklerin ( su atıcı ) böbrek , kalp yetmezliği ve birçok hastalıkta kullanılmasının yanında müsabaka öncesi tartı kilosunu yakalamak için de kullanıldığını biliyoruz. Atılan sıvı ile beraber süzülen sodyum ve diğer elektrolitlerin kas kramplarını kolaylaştırdığını artık biliyorsunuz. Ayrıca

  • Donazepil ( Alzeimer hastalığında kullanılır. )
  • Nifedipin ( Kalp hastalıklarında kullanılır. )
  • Terbutalin ( Astım tedavisinde kullanılır. )
  • Raloxifene ( Osteoporoz tedavisinde kullanılır. )

ve daha birçok ilaç dolaylı ve ya direkt olarak kramplara sebep olabilir.

Gebelik ve menstrüasyon

Gebelikte kan miktarını arttırmak için ve menstrüasyon ( regl ) sırasında kaybedilen kanın yerine koyulması için tutulan sıvı kan kalsiyum ve magnezyum seviyelerinin düşmesine sebep olur. Yukarıda açıkladığımız gibi düşen kalsiyum ve magnezyum seviyesi kasılmayı kolaylaştırarak krampların oluşumuna zemin hazırlar.

Uzuv yaralanmaları

Vücudumuzun her zaman bir “B” planı var. Genellikle kırılan kemiklerde gördüğümüz bu tip kramplar kemiğin hareketini önleyerek etrafındaki doku ve tendonlara zarar vermesinin önüne geçmeye çalışıyor.

Yüksek aktivite

Yaşlılar , sedanter yaşam sürenler ve egzersiz temposunu değiştirenlerde meydana gelen krampların sebebi kasların esneme ve kasılma kapasitesinin üstünde zorlamaktır. Egzersiz esnasında ve ya sonrasında meydana gelebilir.

Cape town üniversitesinde yapılan araştırmada değişmiş nöromuskuler kontrol mekanizmasının egzersiz ilişkili kas kramplarını açıklamak için dehidratasyon ya da elektrolit kaybı teorisinden daha başarılı olduğu ortaya çıktı.

Kramp tedavisi

Çoğu kramp kasılan kasların gerilmesi ile sona erecektir. Kramp egzersiz sırasında meydana geldi ise egzersize son verin hemen kasılan kaslarınızı esnetmeye başlayın , eğer esnetemeyecek kadar çok ağrıyor ise kramp giren kası masaj yaparak rahatlatın. Sıcak uygulanması da kaslarınızı gevşetecektir. Krampın geçtiğinden emin olduktan sonra ağrıyı gidermek için soğuk uygulayabilir doktorunuza danışarak NSAİİ ( non-steroidal anti-inflamatuar ilaçlar ) alabilirsiniz.

Kısa süreli kas kramplarını hızlı bir şekilde tedavi etmek amacı ile kas içine yapılan gevşetici ilaçların ( cyclobenzaprin , baclofen ) ve Botulinum toksininin ( birkaç distonik tip kas hastasında denenmiş ve olumlu sonuçlar alınmış ) faydası kanıtlanmış durumda ; kötü yanı ise belirli süreler ile tekrarlanmaları gerekiyor.

Krampları önlemek için

  • Egzersiz öncesinde mutlaka ısının ve egzersiz sonrası kaslarınızı gerin ve uzatın.
  • Yeni egzersiz sistemlerini bir anda denemeyin geçiş dönemi için kendinize zaman tanıyın.
  • Tiroid hastalığınız konusunda doktorunuza danışın ve kalsiyum değerlerinizi takip edin.
  • Gebelikte sıvı ve elektrolit dengenize dikkat edin.
  • Özellikle yaz aylarında dehidrate ( susuz kalma ) olmayaya dikkat edin.
  • Potasyumdan zengin portakal , şeftali ve muz gibi meyveleri tüketmeye özen gösterin.
  • Gece krampları için uykudan önce vücudunuzu esnetin. Yaşadığınız kramplar aktivite dışında meydana geliyorsa gün içinde işinize ara verin kaslarınızı ısıtın ve gerin.
  • Kan Magnezyum ve sodyum seviyelerinizi takip edin.