Bel ağrısı sebeplerini , bel ağrısından korunma yöntemlerini , bel ağrısı tedavisini ve bel ağrısını iyileştirmek için yapabileceğiniz egzersizlere değineceğimiz Türkiye’nin en geniş bel ağrısı tanı ve tedavi rehberini size sunmaktan gurur duyuyoruz.

Çalışmalar toplumun %60 ile %80’lik kısmının hayatlarının bir döneminde bel ağrısından şikayet ettiklerini göstermektedir. Bel ağrısı yaşayanlarda ayrıntılı tıbbi araştırmaya rağmen %85 oranında geçerli bir sebep bulunamamaktadır.

Omurga anatomisi

Omurga vertebra adı verilen kafatasının altından başlayan ve kuyruk sokumuna uzanan 33 kemikten oluşmuştur. Omurganın görevi başta kafatası olmak üzere vücudun diğer kısımlarını taşımak , dik tutmak ve vücut ile beyin arasındaki iletişimi sağlayan omuriliği muhafaza etmektir.

Omurga kemiklerinin ( vertebra ) ortalarında bulunan boşluktan geçen omurilik beyinden gelen sinyalleri vücuda göndermek ve vücuttan gelen sinyalleri beyine iletmek ile sorumludur. Bu göreve binaen omurilikten çıkan sinir lifleri vertebralardan ayrılmakta ve vücuda dağılmaktadır.

Omurgaların arasında bulunan kıkırdak ve jelatin yapıdaki yastıklar baskıyı absorbe eder ve sürtünmeyi engeller. Böylece omuriliği muhtemel zararlardan korur.

Bel ağrısı sebepleri

Bel ağrısı bir belirtidir. Bel ağrısının sebepleri içinde en sık kas , kemik ve sinir patolojileri ( anormallikleri ) görülür.

  • Disk hernisi ( fıtık ) omurların arasında bulunan disklerin dejenere olması ya da incelmesi sonucunda meydana gelir. Diskler jel misali dışarı doğru çıkıntı yaparak sinir köklerini iter ya da yaralar. 20 yaşından büyük yetişkinlerin üçte birinde bulunan disk hernisi ( fıtık ) sadece %3 oranında belirti verir.
  • Omurlar arasında bulunan diskler yaş ile beraber hacmini kaybederek incelerek spondilit ( genel olarak omurga eklemlerinde görülen artirit ) tablosunu ortaya çıkartırlar. Bu koşullar altında minor ( küçük ) hasarlar disk yırtılması olmadan sinir hasarına sebep olabilir ( en sık siyatik sinir ).
  • Spinal disk ( omurlar arasında bulunan disk ) dejenerasyonu ve omur eklemi hastalığı birlikteliğinde omurliğinin geçtiği kanalın daralması ( spinal stenoz ) meydana gelebilir. Spinal stenoz kısa süreli yürüyüşler ya da ayakta durmak ile bacaklarda uyuşma oluşturabilir.

Bununla beraber ;

  • Apandisit
  • Sistit ( üriner sistem enfeksiyonu )
  • Tümör
  • Osteomiyelit ( kemiklerin enfeksiyonu )
  • Cauda equina sendromu
  • Gebelik

ve daha birçok hastalık bel ağrısı yapabilir.

Ayrıca 35 yaşından büyük olmak , sigara kullanmak , düşük kondisyon , yüksek vücut ağırlığı bel ağrısı ve sakatlığı için risk faktörü oluşturmaktadır.

Bel sakatlıklarında semptomlar

  • Ağrı bacağın ön , yan ya da arkasına yayılabilir. Bununla beraber sadece bel bölgesinde hissedilebilir.
  • Aktivite ile artan ağrı görülebilir.
  • Sinirlerin sıkışması ile oluşan uyuşma ve güçsüzlük hissedilebilir.
  • Ağrı genelde künt karakterlidir. Batıcı ve yanma şeklinde ağrı bel sakatlıklarında sık görülmez.

Evde bel ağrısı tedavisi

Evde bel ağrısı tedavisi hakkında verilen öneriler kısa süreli ağrıların geçirilmesi konusunda başarılı olmasına rağmen kronik ( sürekli ) hastalıkları tedavi etmezler . Eğer ağrılarınız sürekli ve ciddi ise doktorunuza görünmelisiniz.

  • Yatay ve sırt üstü uzanırken dizleriniz arasına alacağınız bir yastık uyku konforunuzu arttırabilir.
  • Bel ağrısı için özel egzersizleri uygulayarak kronik ağrılarınızı dindirebilir ya da sırt kaslarınızı güçlendirerek omurganızda biriken yükü azaltabilirsiniz.
  • Ibuprofen (Advil, Aspirinin veya Motrin) , Asetaminofen (Tylenol) gibi ilaçlar bel ağrılarının kısa süreli dindirilmesinde kullanılabilir. ( Lütfen bu ilaçları kullanmadan doktorunuza danışınız. )
  • Sıcak tedavisi bel ağrılarında sık tercih edilen bir yöntemdir.
  • Ayrıca istirahat 24 saatten uzun olmamak şartı ile denenebilir. Bununla birlikte uzun süre hareketsiz kalmak sırt kaslarının tonusunu ( gerim ) düşürerek zayıflamasına ve bacak damarlarında kan pıhtılarının oluşmasına sebep olabilir . Bu yönden zorunlu istirahat gerektiren durumlar dışında hastalarımıza hareketli bir yaşam tarzı öneriyoruz.

Ne zaman doktora görünmelisiniz ?

  • Ateş ve sırt ağrısı , böbrek ya da herhangi bir enfeksiyona işaret edebilir. Bu açıdan hekim kontrolü şarttır.
  • İdrar ve dışkı kaçırma ile bel ağrısı sinirler üzerinde ciddi hasarlar olduğuna işaret edebilir. Bu yönden hastanın ivedilik ile bir hekime başvurması gerekmektedir.
  • Bel ağrısı ile beraber uzuvlarda uyuşma ve güçsüzlük oluşan bir fıtığın sinirlere yaptığı baskının habercisi olabilir. Bu bakımdan hasta uzman bir hekime görünmelidir.
  • Açıklanamayan kilo kaybı ve bel ağrısı hormonal bozukluklarının ve kanserin ilk habercisi olabilir. Bu konuda hasta dikkatli olmalı ve hekimine danışmalıdır.
  • Gece oluşan sırt ağrısı ya da 6 haftadan uzun süre sırt ağrısı yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Bu konuda hekiminize danışmalı ve gerekli tetkikleri özenle yaptırmalısınız.

Bel ağrısını önlemek için

Egzersiz

Bel ağrısını azaltmak ve önlemek için egzersiz harika bir yöntem . Yürümek ve yüzmek gibi birçok aktivite kaslarınızı güçlendirerek omurlarınıza destek olur. Yoga ya da pilates gibi egzersizlerde sırt kaslarınızın esnek ve güçlü olmasını sağlamaktadır.

Bel ağrısını önlemek için yapabileceğiniz egzersizler için tıklayın.

Duruş

Nasıl oturduğunuz , yürüdüğünüz ve uyuduğunuz önemlidir. Aşağıdaki ipuçlarını takip ederek duruş kaynaklı bel ağrılarını önleyebilirsiniz.

  • Ayakta dururken sırtınız düz ve başınız ileri bakmalıdır. Her iki ayağınıza eşit derecede ağırlık vermeye dikkat edin .
  • Otururken belinizi destekleyecek bir yastık kullanmalısınız. Ayrıca dizleriniz kalça hizasında olmalı ve düz bir şekilde ileri bakmalıdır.
  • Uyurken omuz ve kalçanızın desteklendiğinden emin olun.Yumuşak yatakları tercih etmeyin ve yastığınızı aşırı dik bir şekilde konumlandırmayın.

'Yukarıda bulunan şemayı bize gönderen İbrahim Kurşun’a teşekkürlerimizi sunarız.'

Kaldırma ve taşıma

Yük kaldırma ve taşıma sırasında bel sakatlığı oluşma riski yüksektir. Bu sebeple nesneleri kaldırırken ve taşırken doğru bir duruşa sahip olmalısınız. Yükü nerede yoğunlaştırıyorsunuz , hangi kaslar kullanılıyorsunuz ve ne kadar zorlanıyorsunuz ?

Doğru hareket şekli sırt ağrısını önleyebilir. İnceleyelim :

  • İyi bir pozisyonda başlayın – bir ayağınız önde , dizleriniz bükülmüş ve sırtınız düz olmalıdır.-
  • Ağırlığı yerden yukarı kaldırırken duruşunuzu bozmayın. Dizleriniz ile vücudunuzu yukarı kaldırın.
  • Üst bedeninizi kullanarak dönmeyin . Alt bedeninizi kullanın.
  • Başınızı dik tutun ve ağırlığı bel hizasında tutmaya özen gösterin.
  • Eğer ağır bir nesneyi hareket ettirecekseniz itmeyi değil çekmeyi tercih edin.
  • Tek bir el ile torba taşımayın. İki eşit ağırlık ile iki elinizi kullanın.